دومین نشست تخصصی روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور با رویکرد فناوری، روز یکشنبه، 21 مرداد ماه در پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

در این نشست که با حضور اعضای هیأت اندیشه ورز استان خراسان رضوی تشکیل شد، در ابتدا دکتر رضوی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه و دبیر هیأت اندیشه ورز با ابراز امیدواری از اینکه ماحصل این نشست ها باعث تبیین و بازنگری صحیح نقشه شود گفت: هیأت اندیشه ورز در استان خراسان رضوی در خصوص دو ماموریت مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ نقد و روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور و آمایش آموزش عالی؛ اقدام به فعالیت نموده است.

دکتر اسماعیلی، رئیس پارک علم و فناوری استان خراسان رضوی و عضو هیأت اندیشه ورز استان، در ادامه به بیان مقدماتی از نقشه جامع علمی کشور پرداخت و گفت: علم و فناوری به عنوان زیرساخت های اصلی پیشرفت کشور نیازمند نقشه راهی دقیق است که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای جلوگیری از هدررفت تلاش های ملی اقدام به تدوین نقشه جامع علمی کشور کرده است.

وی ترکیب عرضه محوری و تقاضا محوری را ویژگی نظام علم و فناوری کشور دانست و یادآور شد: نظام علم و فناوری ایران به نیازها و ظرفیت های داخلی تمرکز دارد و هم زمان در عرصه بین المللی با جهان اسلام و سایر کشورها به صورت فعال همکاری می کند.

دکتر اسماعیلی فناوری هوا و فضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری هسته ای، فناوری های نفت و گاز و فناوری های زیست محیطی را از اولویت های علم و فناوری در کشور دانست.

رئیس پارک علم و فناوری استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه در تهیه نقشه جامع علمی کشور از دو رویکرد هنجاری و آینده نگری استفاده شده است، اظهار کرد: در رویکرد هنجاری براساس ارزش های اسلامی و ایرانی و در رویکرد آینده نگری با توجه به روندهای جهانی توسعه دانش و نیازهای سلامتی شرایط بیست سال آینده و اولویت ها برای دستیابی به اهداف تعیین می شود.

وی همچنین نبود مطالبات از سوی رسانه ها، بوروکراسی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، حاکمیت نگاه بخش نگر بر نگاه ملی، نبود شفافیت لازم و ناشناس بودن نقشه جامع برای بسیاری از دستگاه ها را از موانع اجرایی نقشه جامع علمی کشور دانست.

در ادامه دکتر قائمی بافقی، عضو هیأت علمی گروه مهندسی کامپیوتر دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه روحیه و باور به عبارت "ما می توانیم" موتور پیشران کشور در عرصه علم و فناوری و ایجاد زیرساخت حیاتی و اقتصادی و عمرانی به شمار می آید، گفت: دانش، آشکارترین وسیله عزت و قدرت یک کشور است و اکنون نزدیک به دو دهه است که رستاخیز علمی در کشور آغاز شده است و با سرعتی قابل قبول به پیش رفته است.

وی سرمایه انسانی، اخلاق و ایمان، انتشارات علمی، فناوری و نوآوری کارگروهی، مشارکت بین المللی، آمایش آموزش عالی و اثربخشی را از شاخص های کلان علم و فناوری کشور دانست.

دکتر قائمی بافقی، تمرین پیشرانی در منطقه با توجه به پیشرفت حاصل در گام اول، تبیین پارادایم پیشرفت با نگاه تمدنی اسلامی – ایرانی و ترویج آن و تبیین نقشه راهبردی پویا و فرآیندی مبتنی بر رشد نیروی انسانی را از راهبردهای پیشنهادی برای امتداد فرهنگ در علم و فناوری عنوان کرد.

دکتر ملک زاده، عضو هیأت علمی گروه آموزشی مهندسی بیوسیستم نیز در این نشست در خصوص ساختار نقشه جامع علمی کشور توضیحاتی ارائه کرد و گفت: براساس تحلیل محتوای نقشه، سیاست های علم و فناوری 87 درصد سیاست های کلی حاکم بر نقشه را شامل می شود و با وجود اهمیت زیاد به موضوع علم و فناوری، تداخل در سطوح مختلف حکمرانی، عدم هماهنگی میان سیاست های علم و فناوری با سیاست توسعه صنعتی، سهم پایین بودجه پژوهش و فناوری از تولید ناخالص ملی و عدم شکل گیری بازار کسب و کارهای دانش محور از چالش های فرارو برای این مسئله به شمار می آید.

وی با توضیح ساختار حکمرانی علم و فناوری در کشور، تداخل شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تداخل شورای راهبری فناوری ها و تولیدات دانش بنیان با وزارت علوم و شورای عتف، تداخل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با وزارت علوم و تداخل بنیاد ملی نخبگان و وزارت علوم را از مشکلاتی دانست که پیشرفت علم و فناوری در کشور را با مشکل مواجه می کند.

دکتر ملک زاده با اشاره به اهمیت سیاستگذاری در حوزه علم و فناوری، اصلاح نظام پژوهشی با رویکرد مسأله محوری، افزایش توانمندی منابع انسانی و اجتماعی نخبگان در حوزه تولید فناوری، آینده پژوهی و ظرفیت سازی برای جذب فناوری های نوظهور، توسعه و تقویت نهادهای ماموریت گرا در حوزه فناوری، توسعه تعامل و همکاری های علمی و فناوری در قالب شبکه های ملی و بین المللی و اصلاح نظام آموزشی با رویکرد مهارت افزایی و تربیت و توانمدسازی نخبگان از دبستان تا دانشگاه را برای این مهم ارزیابی کرد.

وی با توجه به اهمیت فرآیند نظارت بر پیاده سازی مرجعیت علمی، ایجاد رصدخانه پیشرفت نقشه برای پایش مستمر، ایجاد شبکه هوشمند نظارت بر حسن اجرای نقشه و تعریف شاخص های ترکیبی مثل سهم محصولات با فناوری متوسط به بالا در تولید ناخالص داخلی و نسبت اختراعات ثبت شده به مقالات نمایه شده می تواند در روزآمدسازی نقشه مورد توجه قرار گیرد.

جلسه با ارائه پیشنهادات و نظرات حاضرین در نشست در خصوص روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور به پایان رسید.